• Geert Wilders vindt het ‘staatsrechtelijk onjuist en ondemocratisch’ dat hij geen premier wordt.
  • Gisteravond meldde Wilders dat hij niet de steun had van alle partijen om premier te worden en dat hij bereid is om deze positie op te geven.
  • Staatsrechtelijk ligt het niet vast dat de partijleider van de grootste partij de premier wordt. Dit is wel een ongeschreven regel.
  • Lees ook: Geert Wilders wordt niet de nieuwe premier: alle 4 de partijleiders blijven in de kamer

PVV-leider Geert Wilders vindt het staatsrechtelijk onjuist en ondemocratisch dat hij geen premier wordt, ondanks dat zijn partij de grootste is. Dat zei hij donderdagochtend voordat hij bij informateur Kim Putters naar binnen ging. Door een blokkade van NSC heeft hij een stap opzijgezet, maar dat doet hij niet van harte.

Aan tafel had de leider van de radicaal-rechtse partij nog gezegd dat hem het premierschap eigenlijk niet afgepakt kon worden, zei hij donderdagochtend tegen de pers. “Maar daar heb je wel steun van nodig van alle partijen.”

NSC wilde Wilders niet als premier

De BBB vond het prima als Wilders premier zou worden, laat hij weten. Er was een partij die “zei: liever niet, maar we gaan er niet voor liggen”, zegt hij. De naam van deze partij wilde hij niet noemen, maar volgens bronnen gaat het om de VVD.

Alleen de NSC van Pieter Omtzigt heeft aangegeven: “Geen sprake van”, aldus Wilders. Omzigt spreekt echter niet van een blokkade tegen het premierschap van Wilders, maar zegt dat de vier partijleiders hebben afgesproken om een extraparlementair kabinet te onderzoeken. Een van de kenmerken van zo’n kabinet is volgens Omzigt dat de partijleiders in de Tweede Kamer plaatsnemen.

Dat Wilders geen premier kon worden, volgt volgens Omtzigt dus eerder uit de keuze voor een extraparlementair kabinet dan uit een expliciete blokkade door NSC.

De PVV-leider maakte eerder op de ochtend zijn ongenoegen duidelijk met een vergelijking met scheidend premier Mark Rutte, die vier kabinetten heeft geleid. "U moet zich voorstellen dat de heer Rutte de verkiezing had gewonnen en had gezegd, 'nou laat iemand anders maar premier worden'."

Wilders krijgt donderdag net als de andere drie partijleiders en secondanten de kans om het concept-verslag van informateur Kim Putters in te zien. Dat gaat later op de dag naar de Tweede Kamer. De overige fractieleiders zeiden verder weinig bij binnenkomst.

Staatsrechtelijk ligt het overigens niet vast dat de partijleider van de grootste partij de premier wordt. Het is wel de ongeschreven regel dat dit gebeurt.

LEES OOK: Pieter Omzigt hint na breuk in formatie op minderheidskabinet, zakenkabinet of extraparlementaire regering - wat is dat eigenlijk?